Narzędzia genetyki populacyjnej

W tym miejscu zadajemy pytanie co to są narzędzia genetyki populacyjnej i czy przeciętny hodowca jest w stanie przeprowadzić taką analizę. Otóż każdy może wykonać analizę we własnym zakresie dla ograniczonej populacji. Może być to populacja własnej hodowli . Jednak aby statystyczne prawdopodobieństwo  było wysokie należałoby analizę przeprowadzić dla szerszej populacji – ograniczonej terytorialnie na przykład populacji danego kraju. Niestety w Polsce nie istnieje Klub Rasy, który mógłby gromadzić wiarygodne dane zaś informacje  Związku Kynologiczne są niepełne – nie obejmują np. danych dotyczących  zagranicznych kryć polskich  reproduktorów, statystyki miotu oraz z powodu braku przeglądów hodowlanych nie ma  danych weryfikujących przydatność hodowlana potomstwa po danym reproduktorze .

Jako przykład analizy populacji Rhodesian Ridgeback podaję dane U.K. Kennel Club z lat 1980-2015, myślę że zarówno czas – 35 lat jak i wielkość populacji ( statystycznie 32 mioty rocznie) dają prawdziwy obraz tendencji dla naszej rasy.

Analiza genetyczna  rasy  Rhodesian Ridgeback  została przeprowadzona  na podstawie zarejestrowanych rodowodów  w celu oszacowania tempa utraty różnorodności genetycznej w obrębie  rasy i dostarczenia informacji do prowadzenia przyszłej strategii zrównoważonej hodowli.
Statystyka populacji  daje obraz  tendencji   zmiany  ilości zwierząt wykorzystywanych  do hodowli, wskaźnik  chowu wsobnego ( inbredu) oraz szacunkowy efektywny rozmiar populacji.

 Wskaźnik inbredu  oraz  wielkości populacji efektywnej wskazują tempo, w jakim rasa traci zmienność  genetyczna .

Analizie poddany jest  również średni stopień pokrewieństwa wśród psów tej  rasy urodzonych w roku  oraz  poziomu chowu wsobnego, którego  można  się spodziewać, jeśli krycia będą przeprowadzone losowo w  populacji (oczekiwana stopa chowu wsobnego)

Analizie poddano mioty w latach 1980- 2015 , ilość zarejestrowanych szczeniąt po określonych rodzicach , standardowe odchylenia dla urodzeń szczeniąt po reproduktorach i procent urodzeń po najbardziej popularnych psach – 50%, 25%, 10% i 5 % reproduktorów.

Obliczono średnią zmianę generacji – czyli wiek w którym potomstwo pary  hodowlanej zostaje  rodzicami.  Średnia zmiana generacji wynosi 3,99 roku.

Policzono wskaźnik inbredu oraz średnik oczekiwany inbred jeśli urodzone potomstwo zostałoby losowo rozmnożone w latach 1980-2015.

Dla populacji Rhodesian Ridgeback uzyskano ujemny wskaźnik inbredu co oznacza, że  rasa nie traci zmienności genetycznej. Gdyby wskaźnik zbliżałaby się do 1 – przyszłość rasy byłaby obarczona wielkim ryzykiem , zaś przy 0,5 utrata zmienności genetycznej wzrosłaby dramatycznie.

Poddając analizie populacje w interwałach pięcioletnich uzyskuje się trochę odmienny obraz .

Mianowicie w latach 1980-1985 , 85-90, 90-95 wskaźnik inbredu wynosił odpowiednio 0,025815, 0,015524. 0,01468 dopiero w latach 1995-2000 i kolejnych spadł poniżej 0. Najprawdopodobniej przyczynił się do tego wzmożony import zwierząt hodowlanych . Do tamtego momentu Wielka Brytania   z powodu restrykcyjnych  przepisów weterynaryjnych  pozostawała   krajem odizolowanym od reszty świata jeśli chodzi o import żywych zwierząt.

Dodatkowo  w latach   1995-2015 zmalał procent kryć najbardziej popularnymi reproduktorami .

Wynika z tego , że populacja rasy Rhodesian Ridgeback w Wielkiej Brytanii odnowiła się na przestrzeni ostatnich 20 lat.

W Polsce- zamiast fachowej analizy -  pozostaje  nam jedynie wyczucie hodowlane i zdrowy rozsądek. Dla dobra genetycznego populacji  reproduktor nie powinien mieć więcej niż 30- 40 szczeniąt z różnymi  sukami  na  terenie danego kraju.  Suka nie powinna mieć więcej niż 3 mioty w życiu.  Biorąc pod uwagę plenność naszej rasy daje nam to średnio 30 szczeniąt od jednej suki.

Jest to oczywiście duże uproszczenie, ale pomocne i obrazowe.